
Gespecialiseerd onderwijs
Workshop Kettingreactie
Wat gaan de leerlingen doen?
De leerlingen bouwen in tweetallen hun eigen stukje van één lange kettingreactie die met de hele klas wordt gemaakt. Na een korte introductie en een uitleg over de materialen gaan de leerlingen aan de slag. Ieder tweetal krijgt een stuk tafel toegewezen en een voorwerp dat ze moeten toepassen in hun stuk van de kettingreactie. Alle stukjes kettingreactie worden door middel van dominostenen met elkaar verbonden. Aan het einde van de kettingreactie laten we de hele kettingreactie in één keer afgaan en klinkt aan het einde een bel.

Wat wordt verwacht van de leerlingen?
Didactisch niveau
Vanaf onderbouw vmbo-basis. In het regulier onderwijs is deze workshop voor klas 1-3 van het vmbo (alle niveaus).
Samenwerken
De leerlingen werken samen in groepjes van 2. We gaan ervan uit dat ze kunnen samenwerken. Als dit lastig is, kunnen leerlingen ook alleen werken. Dan werken ze op halve in plaats van hele tafels. De leerlingen moeten ook overleggen om de verschillende kettingreacties goed op elkaar aan te laten sluiten.
Lezen en schrijven
De leerlingen hoeven in deze workshop niet te lezen en schrijven.
Motoriek
Leerlingen verzamelen het materiaal van de materiaaltafels. Ze bouwen aan hun (deel van de) tafel aan hun kettingreactie. De materialen kunnen groot en klein zijn, de leerlingen kiezen het materiaal zelf. Het precies neerzetten van dominostenen, zonder de rest van de dominobaan om te gooien, is motorisch uitdagend.
Concentratie en aandacht
De workshop duurt maximaal 45 minuten.
- Luisteren naar de inleiding en introductie van de materialen (10 min.)
- Bouwen in tweetallen aan de kettingreactie (25 min.)
- Kettingreactie starten, iedereen laat zijn werk los en zit om de kettingreactie heen, één iemand start de kettingreactie en helpt als hij vastloopt (5 min.)
- Opruimen en afsluiten (5 min.)
Flexibiliteit
Soms werkt een idee niet in één keer en moet een leerling een paar keer testen en verbeteren voordat iets werkt. Soms lukt iets bij het ene groepje niet, maar bij de andere groepjes wel. Afkijken mag. Soms gooit een leerling per ongeluk een stukje van de kettingreactie om. Dit kan gebeuren en hoort erbij. Gewoon weer opbouwen en af en toe een veiligheid inbouwen. Als iets niet lukt, moedigen we aan om vol te houden en een andere oplossing te bedenken.

Wat wordt verwacht van de begeleiders?
Klassenmanagement
De begeleiders vanuit school kennen de leerlingen het beste. Ze worden gevraagd op het gedrag van de leerlingen te letten en in te grijpen bij verstoringen van de workshop. De workshopgever is er voor de structuur, de algemene instructie, de inhoud van de workshop en de technische tips.
Groepen maken
Maak van tevoren tweetallen. De workshop is geschikt voor maximaal 16 leerlingen.
Begeleiden groepen
Probeer de leerlingen zelf tot oplossingen te laten komen en zit op je handen. Stel vragen, geef inspiratie en help mislukking te ervaren.
Voorbereiding
Besteed voordat je naar NEMO komt alvast aandacht aan het maken van een kettingreactie. Je kunt op school heel makkelijk een kettingreactie bouwen met voorwerpen en materialen van school. Ook zijn er heel veel video’s te vinden over kettingreacties. In de algemene handleiding vind je enkele voorbeelden.

Docentenhandleiding
In de docentenhandleiding voor primair onderwijs lees je extra informatie over deze workshop.